De kracht van quizzen in een flipped classroom

De afgelopen twee jaar hebben we noodgedwongen veel ervaring opgedaan met online en blended onderwijs. Waar in maart 2020 het onderwijs vrij abrupt volledig online georganiseerd moest worden, hebben we nu de tijd en mogelijkheid om een doordachte en geïntegreerde combinatie te maken van online en face-to-face werkvormen, leeractiviteiten en evaluatievormen. De vraag die hier echter kan worden gesteld, is: hoe ziet zo’n doordachte en geïntegreerde combinatie er dan precies uit?

In deze blog bespreken we een van de bevindingen uit onze reviewstudie waarin we onderzochten hoe blended onderwijs ingezet kan worden als effectieve onderwijsvorm in het professioneel hoger onderwijs.

Een veelvoorkomende vorm van blended onderwijs is de flipped classroom (FC). Dit is een instructiestrategie waarbij studenten inhoud voorafgaand aan de les zelfstandig doornemen (bv. door het bekijken van lesopnames of kennisclips), zodat er tijdens de les voldoende tijd besteed kan worden aan het actief verwerken van de inhoud (bv. door relevante problemen op te lossen, opdrachten, groepswerk, quizzen …). Tijdens die actieve verwerking in de les kunnen studenten rekenen op ondersteuning van de docent en is er voldoende ruimte voor interactie tussen studenten onderling en tussen studenten en docent. In een traditionele setting, daarentegen, krijgen studenten voorafgaand aan de les geen toegang tot digitaal leermateriaal en wordt alle theorie tijdens de les toegelicht. Het inoefenen van die theorie gebeurt doorgaans zelfstandig na afloop van de les. Maar in hoeverre is de instructiestrategie binnen een FC effectiever en zorgt ze voor betere prestaties bij studenten ten opzichte van een traditionele setting? En onder welke voorwaarden zorgt een FC voor de beste leerresultaten?

Farmus en collega’s (2020) gingen in tien studies na of bachelorstudenten in het vak ‘Inleiding in de statistiek’ beter presteerden op het eindexamen in een FC dan in een traditionele setting.  Uit de resultaten blijkt dat het effect van de FC over de studies heen verschilt. Hoewel uit acht van de tien studies blijkt dat studenten in een FC beter presteren dan studenten in een traditionele setting, is het effect niet overal even groot. Bovendien zijn er twee studies die geen verschil vinden tussen de FC en traditioneel onderwijs.

Farmus en collega’s (2020) zijn vervolgens gaan kijken waar die verschillen in effect door verklaard kunnen worden. Ze keken in hoeverre de groepsgrootte, het organiseren van wekelijkse quizzen en het studiegebied invloed hadden op het uiteindelijke effect van een FC. Ze vonden dat het studiegebied en de groepsgrootte geen invloed hadden, maar dat het organiseren van wekelijkse quizzen daarentegen wel een invloed had op het effect van de FC. Met andere woorden, wanneer er in de FC een wekelijkse quiz werd afgenomen, zorgde dit voor hogere leerresultaten. Echter, Farmus en collega’s deden nog een opvallende bevinding. Wanneer een studie een vergelijking maakte tussen een FC en een traditionele setting waarbij beide gebruik maakten van quizzen, bleek er geen verschil te zijn. Dit kan erop wijzen dat niet zozeer de FC an sich, maar wel de wekelijkse quizzen een positieve impact hebben op de leerresultaten van studenten. De kwaliteit van de gebruikte werkvormen en instructie lijken dus een belangrijke rol te spelen, misschien wel meer dan de setting waarin dit gebeurt. Deze conclusie sluit aan bij eerdere bevindingen uit robuust cognitief-psychologisch onderzoek en lerareneffectiviteitsstudies, die in het boek Wijze Lessen werden vertaald naar bouwstenen voor effectieve didactiek.

In bouwsteen 10 uit het boek Wijze Lessen, gebruik toetsing als effectieve leer- en oefenstrategie, wordt de kracht van toetsing (of quizzen) als leerstrategie beschreven. Wanneer studenten oefenen om actief informatie op te halen uit hun geheugen (retrieval practice), versterkt hun geheugen meer in vergelijking met passievere technieken, zoals herlezen. Het helpt de studenten om leerstof beter en langer te onthouden. Het is dus zinvol om regelmatig toetsen of quizzen te organiseren waarbij vragen worden gesteld over de eerder geziene leerstof.

Daarnaast wordt in bouwsteen 6 “achterhaal of de hele klas het begrepen heeft” beschreven hoe belangrijk het is om regelmatig na te gaan of je studenten de leerstof hebben begrepen en onthouden. Door de les te starten met een quiz krijg je daar als docent beter zicht op, en kun je waar nodig eventuele hiaten of misvattingen meteen remediëren en zo het leren van studenten versterken.

Conclusie:

Uit de studie van Farmus en collega’s (2020) blijkt dat het niet noodzakelijk de FC an sich is die ervoor zorgt dat de prestaties van studenten verbeteren, maar wel dat de leeractiviteiten die typisch binnen de FC worden georganiseerd bijdragen tot effectief leren. Ook in onze blog ‘to flip or not to flip’ wordt benadrukt dat de effectiviteit van de FC afhangt van wat er precies gedaan wordt. Zo blijkt uit deze studie dat het actief herhalen en toetsen van leerstof via bijvoorbeeld quizzen een essentieel onderdeel is om de FC nog verder te versterken.

Aanbevelingen:

Op basis van deze bevindingen kunnen we docenten aanbevelen om bij de aanvang van hun in-class activiteit in een FC regelmatig een oefentoets te voorzien in de vorm van een korte en laagdrempelige quiz die peilt naar de kennis en het begrip van de leerstof die studenten zelfstandig hebben moeten doornemen. Op die manier kun je als docent de mate van het begrip bij studenten in kaart te brengen, hun voorkennis activeren en ze laten oefenen met het herinneren van informatie; drie activiteiten die zeer effectief zijn om de leerresultaten van studenten te vergroten. Je kan een korte quiz organiseren met behulp van bijvoorbeeld wisbordjes of online tools zoals Kahoot, Socrative of Wooclap.

Uiteraard is het toevoegen van een quiz aan een FC geen magische oplossing en is er meer nodig om van een FC een effectieve instructievorm te maken. Momenteel wordt binnen Thomas More dan ook volop gewerkt aan het onderzoeksproject Effectief Blended professioneel Hoger Onderwijs (EBHO). In dit project worden de krachten van het Expertisecentrum Onderwijs en Leren en het Expertisecentrum Zorg en Welzijn gebundeld. Via theoretisch en empirisch onderzoek wordt nagegaan hoe je een effectieve blended en online leeromgeving vorm kan geven met aandacht voor zowel cognitieve leeruitkomsten als de bredere psychosociale vorming van de student.

Wil je meer weten over het EBHO-onderzoeksproject?