Cursus Moedertaalanalyse

Een correcte diagnostiek van een taalontwikkelingsstoornis bij meertalige kinderen vormt een grote uitdaging voor logopedisten wereldwijd (o.a. De Houwer, 2019; Fleckstein et al., 2018; Grech & Dodd, 2007; Paradis et al., 2011). Om misdiagnoses te vermijden, is informatie over de moedertaal essentieel. Het onderscheid tussen een blootstellingsachterstand en een taalontwikkelingsstoornis is op basis van onderzoek van de Nederlandse taalvaardigheid alleen niet te maken (o.a. Bedore & Peña, 2008; Boerma & Blom, 2017; Mostaert et al., 2012; Mostaert et al., 2019; Altinkamis & Simon, 2020). In combinatie met gegevens over de moedertaal kan dit wel. Kinderen met een taalontwikkelingsstoornis vertonen immers in alle talen problemen. Meertalige kinderen met een blootstellingsachterstand hebben alleen een achterstand in het Nederlands.   

Logopedisten spreken in de meeste gevallen zelf de moedertaal/talen van hun cliënten niet. Zij kunnen voor moedertaalanalyse een beroep doen op taalanalisten (Mostaert et al., 2016). Een taalanalist is een tolk die is opgeleid om een spontane taalanalyse uit te voeren in de moedertaal. Hij ondersteunt de logopedist bij het beoordelen van de taalvaardigheid in de moedertaal van het kind.  

Thomas More biedt als enige een cursus aan voor tolken om taalanalist te worden. De cursus werd ontwikkeld in 2013 en geüpdatet in 2015. Na al die tijd is de cursus aan een nieuwe update toe. 

Met de steun van HaBilNet hebben we de cursus voor taalanalisten vernieuwd. Onder de nieuwe naam Cursus Moedertaalanalyse gaat zowel een actualisering van inhoud als werkvorm schuil. We zijn vertrokken van een bevraging bij taalanalisten in het werkveld. Op basis van recente wetenschappelijke inzichten over diagnostiek bij meertalige kinderen in het algemeen en specifiek over taalanalyse en narratieve vaardigheden werden de modules aangepast. Een verklarende begrippenlijst voegden we toe. De video’s en cursustekst werden vervangen door een aantrekkelijke e-learning in het online leerplatform Canvas waarbij de progressie van een cursist doorheen het zelfstudiepakket kan worden opgevolgd. Bovendien voegden we heel wat oefeningen en interactieve toetsen toe om de zelfevaluatie en het leerproces van de cursist te verhogen.  

De eerste editie van de vernieuwde cursus Moedertaalanalyse (okt-dec 2023) werd na afloop geëvalueerd door de deelnemers (n = 14). Gemiddeld gaven ze de volledige cursus 8,71 op tien. Deelnemers gaven hun mening over de e-learning, de contactmomenten, de cursus als geheel en de opdrachten via verschillende stellingen. Daaruit bleek dat de e-learning verrijkend is, een logische structuur heeft en dat de inhoud relevant is voor het beroep van taalanalist. De praktische organisatie op het leerplatform kan volgens 21,4% van de cursisten nog duidelijker. De online contactmomenten zijn verrijkend, een waardevolle aanvulling op de e-learning en relevant voor het beroep van taalanalist. De hele Cursus Moedertaalanalyse heeft een goed niveau, een goed evenwicht tussen theorie en praktijk en wordt boeiend gebracht. De twee transcriptieopdrachten zijn duidelijk en zinvol.