Nadenken over werk

Als iemand een hersenletsel, of een andere gezondheidsaandoening, krijgt, komt er veel op die persoon af:

de persoon concentreert zich eerst op overleven en revalideren.
die verwerkt, samen met de naasten, wat er is gebeurd.
die denkt (nog) niet na over (terug) werken of die heeft net heel veel vragen over werk.

Onderstaande vragen en antwoorden geven je, als bemiddelaar werk of jobcoach, concrete handvatten om de persoon te ondersteunen.

👉 Klik op een vraag en we informeren je graag verder.

Je kan de persoon uitgebreid informeren over:

de gevolgen van het NAH (op werk) voor de persoon zelf:
- Hoe kan het NAH en de ermee gepaard gaande gevolgen de (arbeids)re-integratie beïnvloeden en/of ermee interfereren?
- Wat is de impact van de zichtbare gevolgen (zoals motorische uitval)?
- Wat is de impact van onzichtbare gevolgen (zoals cognitieve, stemmings- of gedragsstoornissen)?
- Wat zijn mogelijkheden en/of beperkingen van de persoon met NAH op (middel)lange termijn?
de mogelijkheden rond arbeids(re)integratie: terug aan het werk gaan na een NAH is vaak geen alles-of-niets verhaal, maar vraagt dat de persoon de belasting geleidelijk opbouwt en dat je samen op zoek gaan naar een haalbare taakinvulling.
de relevante actoren die een rol spelen bij arbeids(re)integratie, zoals de terug-naar-werkcoördinator, de adviserend arts van het ziekenfonds en/of de arbeidsarts.
- Als de persoon meer kennis heeft over deze actoren en hun rollen, dan kan dit zorgen voor minder onzekerheid en spanning bij de persoon zelf en bij de naasten.

🧰 Handige materialen

brochure 'Tips voor personen met NAH bij werkhervatting': deze brochure geeft een overzicht van tips die helpend kunnen zijn bij het voorbereiden van de terugkeer naar werk: wil je graag deze brochure? Neem dan contact op met dorien.vandenborre@thomasmore.be

💡Tip: verwijs de persoon door naar het deel 'persoon met NAH' op deze website. Daar beantwoorden we gericht veelvoorkomende vragen op maat.

💁 Meer weten?

Het Vlaams Patiëntenplatform ontwikkelde verschillende verhelderende brochures op maat van de persoon
De Hersenletsel Liga is als patiëntenvereniging een belangrijke bron voor contact met lotgenoten en verdere informatie.

Participatie staat centraal in het revalidatietraject, werk kan daar deel van uitmaken. Werken betekent dat iemand deelneemt aan een arbeidscontinuüm van enkele uren, onbetaald werk tot voltijds, betaald werk.

De revalidatie is erop gericht om de zelfredzaamheid van de persoon te optimaliseren met als einddoel een maximale participatie in de maatschappij. Wat het begrip 'werk' precies voor iemand betekent, is persoonlijk. Werk helpt om weer of weer grip op het leven te krijgen (Klepo et al., 2020). Het kan een hulpmiddel zijn om het NAH te boven te komen of om het een minder veeleisende plaats in het eigen leven te geven. Werken kan een gunstig effect hebben op iemands gezondheid (van der Noordt et al., 2014).

Gezondheid definiëren we niet wit-zwart. We gebruiken de definitie van Huber (2011): gezondheid is "het vermogen zich aan te passen en een eigen regie te voeren, in het licht van fysieke, emotionele en sociale uitdagingen in het leven".

💁Meer weten? Bekijk dit artikel uit 2016 van Huber, van Vliet en Boers met als titel 'Heroverweeg uw opvatting van het begrip 'gezondheid''

Het is belangrijk dat de persoon goed geïnformeerd is over:

de ernst van het NAH: een hersenletsel verschilt van mild tot ernstig.
- Bij een matig tot ernstig hersenletsel kan onmiddellijk sprake zijn van een langere periode van arbeidsongeschiktheid en noodzaak om te revalideren in een ziekenhuis of revalidatiecentrum.
- Bij een mild hersenletsel is vaak sprake van een korte ziekenhuisopname. Toch hebben personen met een mild hersenletsel ook vaak nood aan ondersteuning bij terugkeer naar werk.
het werk dat de persoon voor het NAH uitvoerde en de verwachtingen/eisen waaraan die moet voldoen.
de gevolgen van het hersenletsel op de persoonlijke levenssituatie, zoals de persoonlijkheid, de gezinssituatie en de balans tussen werk en privé.

Belang en vertrouwen

Om na te gaan in hoeverre de persoon zich klaar voelt om (terug) te werken kan je de persoon laten aanduiden op een schaal van 0 tot 10

hoe die zelf tegenover werk staat (belang van werk).
hoe die zichzelf inschat om (terug) te werken (vertrouwen in werk).

Het helpt jou, als bemiddelaar werk of jobcoach, om een beter inzicht te krijgen hoe de persoon zelf aankijkt tegen werk en hoe de persoon de eigen mogelijkheden/uitdagingen passend inschat.

Samenwerken zorgt voor geïnformeerde actoren

Samen met andere relevante actoren kan je de persoon ondersteunen:

de arbeidsarts is op de hoogte van de gezondheidsaandoening, de hieruit resulterende gevolgen en de werkgerichte behandeldoelen. Met het hervormde re-integratietraject (Re-integratietraject 2.0) kan de arbeidsarts de persoon vier weken na het optreden van het NAH uitnodigen (informatieplicht).

de werkomgeving is op de hoogte van het functioneren van de persoon op het werk. Met hen kan je mogelijkheden voor werkhervatting verkennen.

de naastenzijn op de hoogte van het functioneren van de persoon in de privésituatie. Met hen kan je kijken of de balans werk-thuissituatie in evenwicht is.

ervaringsdeskundigen:
- Een ervaringsdeskundige is een persoon die ook een hersenletsel heeft. Het kan een persoon zijn die een hersteltraject doorliep en terug deelneemt aan de maatschappij. Het kan ook een persoon zijn die samen met de persoon met NAH het hersteltraject doorloopt en (terug) wil werken.
- Het delen van mogelijke hulpvragen biedt steun voor de persoon met NAH. Ervaringsdeskundigen helpen de persoon bij het maken van een keuze richting werk. Zo’n contact is persoonlijk, flexibel en herkenbaar.
- Een sleutelfactor is de mate waarin de persoon zich kan identificeren met de doorleefde ervaringen van de ervaringsdeskundige. In gesprek gaan met een ervaringsdeskundige zorgt ervoor dat de persoon kan leren van het succes van anderen.

💡Tip: zit, met toestemming van de peroon, samen met deze personen. Tijdens zo'n overlegmoment kan informatie verkrijgen over de taakeisen (taakinhoud, verantwoordelijkheden), de werkcontext en cognitieve, fysieke en emotionele verwachtingen. Deze informatie kan je dan inzetten in je begeleiding.

terug