De expert-leraar in één oogopslag

De beste leraren maken een wereld van verschil voor hun leerlingen. We weten uit bijvoorbeeld Amerikaans onderzoek dat wanneer leerlingen in het lager onderwijs drie jaar op rij les hadden van een effectieve leraar, ze beduidend hogere slaagkansen hadden op hun eindexamen wiskunde. Dat hoeft niet te verbazen. Men vond echter dat deze impact nog veel groter was voor zogenaamde leerlingen at risk. Kinderen uit kansarme milieus die drie jaar op rij les kregen van een topleraar presteerden quasi even goed als leerlingen uit de gegoede milieus.

Hoe ziet zo’n superhero er dan uit? Al in de eerste decennia van de twintigste eeuw werden in het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten wetenschappelijke modellen van de effectiviteit van leraren ontwikkeld. Factoren als het maken van een adequate lesplanning, de logische en systematische opbouw van een les en didactische vaardigheden als uitleg geven en vragen stellen, en de persoonlijke uitstraling van de leraar werden als belangrijk omschreven. Ondertussen stapelt wereldwijd de wetenschappelijke evidentie zich verder op, en komen we steeds dichter bij een aantal kenmerken die een leraar tot expert-leraar maakt. De expert-leraar beheerst het vakdomein, is een kei in het maximaliseren van de lestijd, creëert een veilige en warme lesomgeving en richt de les zo in dat de leerlingen hard moeten nadenken.

Het is uiteraard niet vanzelfsprekend om in het geheel van de effectieve leraar zo’n aparte onderdelen te onderscheiden, vermoedelijk is het totaal groter dan de som van de delen. Toch menen we dat leraren, indien zij aan onderstaande kenmerken voldoen, expert-leraren genoemd kunnen worden. Voor de publicatie Inspiratiegids Zomerscholen maakten Pieter Verachtert, Kim Bellens, Tim Surma en Daniel Muijs onderstaand overzicht. De expert-leraar in één oogopslag als het ware Je kan het ook in hoge resolutie (Expert leraren) downloaden, ideaal om mee te geven op een eerste personeelsvergadering of om de muur van de leraarskamer te decoreren? 🙂

De indeling is gebaseerd op de Great Teaching Toolkit van Coe, Rauch, Kime, & Singleton (2020) en werd inhoudelijk aangevuld op basis van Creemers & Kyriakides (2011), Lavigne & Good (2014), Rosenshine (2012) en Surma et al (2019).